Jedną z przyczyn niepowodzeń szkolnych jest brak koncentracji uwagi na danym przedmiocie, zarówno podczas lekcji jak i uczenia się w domu. Umiejętność skupienia uwagi można wyszkolić. Podam kilka przykładów – ćwiczeń treningowych, które powtarzane dość często poprawią koncentrację i umiejętność skupienia się na danym przedmiocie.
PIERWSZE ĆWICZENIE polega na tym, aby położyć przed sobą książkę z jakimś rysunkiem. Należy ten rysunek przerysować jak najdokładniej i w możliwie najkrótszym czasie. Potem trzeba sprawdzić ile się zrobiło błędów i co umknęło uwadze. Ćwiczenie to należy powtarzać co pewien czas najpierw z prostymi rysunkami, potem z bardziej skomplikowanymi.
DRUGIE ĆWICZENIE polega na tym, aby robić notatki z lekcji. Należy dość skrupulatnie notować to co mówi nauczyciel. Czynność tę należy przeprowadzić na przedmiocie, którego się nie lubi, bo łatwy trening mija się z celem.
TRZECIE ĆWICZENIE polega na tym, aby przed snem leżąc w łóżku, przypomnieć sobie wszystkie czynności, które robiło się np. w godz. 16.30 – 17.00. należy w tym ćwiczeniu skupić dokładnie całą uwagę i czynności wymienić drobiazgowo. Jeżeli sprawia to trudność można czas skrócić.
KOLEJNYM ĆWICZENIEM , które bardzo pomaga w koncentracji uwagi jest uważne patrzenie w jeden punkt np. na klamkę. Czas patrzenia należy zacząć od 3 minut i stopniowo go wydłużać, ale nie należy przekraczać 15 minut. Drugą metoda, która jest bezpośrednio związana z koncentracją uwagi jest zainteresowanie. Najtrudniejsze jest zainteresowanie przedmiotem, którego się nie lubi. Aby zmienić ten stan rzeczy należy właśnie na takim przedmiocie skupić swą uwagę codziennie, ale w małych dawkach np. po 15 minut dziennie. W ciągu tych 15 minut można zajmować się różnego rodzaju pracą umysłową np. czytaniem, oglądaniem rysunku, atlasu, pisaniem, lecz z tego samego przedmiotu. W tym czasie nie wolno zwracać uwagi na coś innego. Po tygodniu czas najwyższego skupienia przedłużyć do 20 – 25 minut. Ważne jest, aby ćwiczenie wykonywać codziennie nie zmieniając przedmiotu „najwyższej koncentracji”. Początkowo będzie to trudne, ale po dwóch, trzech tygodniach będzie widoczne, że skupienie uwagi przychodzi łatwiej . Kolejnym atutem dobrej pamięci jest rozumienie. Najtrudniej jest zapamiętać to, czego się nie rozumie. Każdemu wielką trudność sprawi np. nauczenie się choćby jednej zwrotki wiersza w obcym języku, którego nie zna i nie rozumie. Podobnie przedstawia się sprawa z zapamiętywaniem twierdzeń matematycznych, praw fizyki czy chemii. Każda z tych nauk jest podobna do nauki języka obcego. W języku obcym nie rozumiemy słów, a w tym przypadku nie rozumiemy określeń dowodów, działań, równań, symboli. Dobrze rozumie się wtedy, kiedy to, czego nauczyliśmy się można powiedzieć własnymi słowami, a nie obcymi, usłyszanymi od nauczyciela lub przeczytanymi w książce. Aby zrozumieć dane określenie, twierdzenie, wzór trzeba zrozumieć wszystkie istotne części składniowe języka, danej nauki, ale to wymaga: - czasu
- postępowania systematycznego i stopniowego, bo rzadko kiedy można coś zrozumieć za jednym zamachem. W większości wypadków zrozumienie wymaga żmudnej i systematycznej pracy, która się oczywiście opłaca. Kto może pomóc w zrozumieniu: w szkole – nauczyciel w domu – rodzice, koleżanki, koledzy, słowniki, encyklopedie. Nie należy wstydzić się pytać, bo każdy z nas nie rozumie wielu rzeczy. Wstydzić się należy wtedy, gdy używa się nieprawidłowo słów, których się nie rozumie. Należy też często zaglądać do słownika czy encyklopedii, bo one pomogą w zrozumieniu, a tym samym w zapamiętaniu tego, co wydawało się trudne i niezrozumiałe. W uczeniu się i zapamiętywaniu ważna jest kolejność odrabiania lekcji. Zapamiętywanie ułatwi odrabianie lekcji kontrastujących ze sobą np. język polski i matematyka. Jeżeli nie ma innego wyjścia i dwa podobne przedmioty następują po sobie to należy te dwa przedmioty przedzielić choćby jednym zadaniem z matematyki. W każdym razie należy unikać odrabiania podobnych przedmiotów jeden po drugim. W czasie nauki bardzo ważną rolę odgrywa nastrój w którym się znajdujemy. Jeżeli będziemy w przyjemnym nastroju zapamiętywani8e będzie prostsze i łatwiejsze. Aby wprowadzić się w miły nastrój należy: 1. pomyśleć o tym, co nas miłego czeka np. po odrobieniu lekcji, o tym, że dostaliśmy piątkę, że pojedziemy na wycieczkę albo do kina. Jest wiele sposobów wprowadzenia się w miły nastrój, choćby za pomocą „miłych myśli” 2. należy siedzieć w dobrze przewietrzonym pomieszczeniu (bo to ważne dla pracy mózgu) i w luźnym ubraniu 3. przed nauką krótka ale niezbyt męcząca gimnastyka pomoże uzyskać dobry nastrój i szybko przyswoić wiedzę.
Danuta Jeleńska
|